Internationaal Barok Festival Zutphen in het teken van Noord-Duitsland

Tegen het decor van de prachtige binnenstad van Zutphen wordt van 10 t/m 14 juli2024 de vijfde editie gehouden van het Internationaal Barok Festival Zutphen. Verspreid overheel de stad vinden masterclasses, workshops, presentaties en 25 concerten plaats. Nagenoegalle onderdelen zijn voor publiek toegankelijk. Professionals, conservatoriumstudenten maar
ook de betere amateurs komen vanuit de hele wereld naar Zutphen om lessen te krijgen van 18 meesters uit binnen-en buitenland, waaronder celliste Lucia Swarts, de zangers Henk Neven en Peter Kooij, de Australische fluitiste Kate Clark, de Franse barokhoboïst Antoine Torunczyk en sopraan Johannette Zomer, artistiek leider van het festival. De concerten worden verzorgd door de meesters, de leerlingen en een aantal gastensembles. Internationaal Barok Festival Zutphen is de nieuwe naam van het festival, dat de eerste vier edities als Zomer Academie Zutphen Vijfdaagse door het leven ging.
 

Barokke weelde uit Noord-Duitsland

Festivalthema dit jaar is Barokke weelde uit Noord-Duitsland. Er vond in het Noorden van Duitsland in de zestiende en zeventiende eeuw een opvallende ontwikkeling plaats; vanuit een sobere (vanwege het verwoestende effect van de pest en de Dertigjarige Oorlog) naar een creatief zeer rijke periode na deze oorlog. Ook de muziek ontwikkelde zich als zodanig en deze komt tijdens het festival in haar volle breedte aan bod. Verder wordt ‘onderzocht’ welke invloed de Hanzeliga en de middeleeuwse handelsroutes daar in die tijd op de uitvoerende kunsten hebben gehad.
 
Het openingsconcert Tönet ihr Pauken staat geheel in het teken van de weelde. In een wervelend Bach-programma klinkt onder meer diens Vierde Brandenburgse concert en horen we triomfantelijk trompetgeschal in het Magnificat. De toon van het vrijdagavondconcert is aanzienlijk soberder. Er klinkt repertoire waarin de pijn en de verwoestende werking van de pest en de oorlog doorklinkt. Johannette Zomer: “Veel musici overleefde de verschrikkelijke omstandigheden niet. Noodgedwongen werd er dus voor kleinere bezettingen geschreven. De schrijfstijl werd compacter, maar elke noot heeft zoveel zeggingskracht. Wie liegt die Stadt so wüste van Weckmann is een treffend voorbeeld.”
 

Abendmusiken

Componist Dietrich Buxtehude was werkzaam in de bakermat van de Hanze: de Duitse stad Lübeck. Daar ontwikkelde hij het concept Abendmusiken, als muzikale omlijsting van zakelijke bijeenkomsten van de Hanzeliga, die vaak in kerken werden gehouden. Deze concerten waren zo geliefd dat vele musici, waaronder Bach en Händel, naar Lübeck afreisden om Buxtehude aan het werk te zien. Nu, eeuwen later, vindt er op de late zaterdagavond in de Walburgiskerk in Zutphen opnieuw zo een Abendmusiken plaats.
 

Baltische Zielen

De Baltische Staten vormden in de Hanzeliga-tijd een belangrijke en invloedrijke regio. Hoor in het programma Baltische Zielen van Cappella ad Fluvium en verteller Piet van der Heide waar de muziek uit deze regio zich heden ten dage naartoe heeft ontwikkeld. De relatief moderne stijl is ontdaan van alle franje. Sober, terug naar de basis, de boodschap staat centraal.
 
Vrijdagavond laat speelt Bert van den Brink in Het Koelhuis een jazzy programma met originele werken van Bach, eigen composities en improvisaties. Met medewerking van onder meer Johannette Zomer, Lucia Swarts en Franc auf dem Brinke. Het Nederlands Bach Consort en acteur Alfred van den Heuvel brengen op zaterdagavond de theatrale muziekvoorstelling Hanzestroom, over het leven van een Hanze-koopman. De wandeltocht Van Kade tot Bolwerck op zaterdagmiddag geeft een dwarsdoorsnede van het festival. De route, die vijf korte concertjes omvat, begint op de IJsselkade en eindigt bij Dat Bolwerck met een ludieke uitvoering van Bachs Koffiecantate door het Kofferbak Collectief.
 

Alternatieve rock

Een van de deelnemers aan het festival is bas-bariton Remmert Velthuis. Tot tien jaar geleden was hij vooral actief in het pop- en rockcircuit. Zo was hij jaren drummer en achtergrondzanger in de alternatieve rockband Taxi to the Ocean, waarmee hij internationale tournees maakte en in het voorprogramma van The Stranglers door Engeland trok. Toch zat de liefde voor de klassieke muziek
er al op nóg jongere leeftijd in. “Mijn vader was klassiek pianist, mijn moeder gambiste. Tijdens mijn studie Schoolmuziek aan het conservatorium had ik als bijvak klassieke zang en trad ik wel eens op als solist met amateurkoren in bijvoorbeeld het Requiem van Fauré. Op een gegeven moment moest ik de band echter prioriteit geven. We timmerden aan de weg, onze manager drong erop aan, ik moest en wilde er helemaal voor gaan.” Ruim tien jaar geleden heeft hij een punt gezet achter het popmuzikantenbestaan en is hij zich honderd procent gaan toeleggen op zijn eerste liefde: de klassieke muziek. Stap voor stap bouwt hij gedreven aan een carrière als opera- en oratoriumzanger. De opdrachten worden steeds mooier, de podia worden steeds groter. Twee jaar geleden maakte hij grote indruk in Zutphen, toen hij op het laatste moment mocht invallen voor zijn ziek geworden meester Peter Kooij. Tijdens een concert in een bomvolle Buitensociëteit bracht hij op overtuigende wijze onder meer The Cold Song uit King Arthur van Purcell ten gehore. Dit jaar wil hij tijdens een masterclass van Kooij gaan werken aan een aantal aria’s uit de Matthäus.
 
Internationaal Barok Festival Zutphen
wo 10 t/m zo 14 juli 2024
Tickets & Info: www.ibfzutphen.nl
 
In de onderstaande trailer vertelt Johannette Zomer wat je kan verwachten.